Gerçek adıyla radye jeneral temel, yükün zemine düzgün bir şekilde dağılmasını sağlar. Radye temelin depreme karşı büyük bir avantaj sağladığı bilinmektedir. Radye temel deprem anında yapıyla birlikte hareket eder ve yapıda hasar oluşmasını büyük ölçüde engeller. Önceki yıllarda emniyet gerilmesinin çok düşük olduğu zeminlerde veya yükün çok fazla olduğu yapılarda kullanılırdı. Ancak günümüzde her türlü zeminde kullanılıyor.
Radye temel nasıl uygulanır?
Radye temel işlemine yapılacaksa kazı işlemi ile başlanır. Daha sonra 10-15 cm kalınlığında grobeton dökülür. Grobeton üzerine temel kalıbı çakılır veya radye temel yüksekliğine göre tuğla duvar örülür. Yer altı sularının donatılara ulaşmasını engellemek için grobeton üzerine izolasyon yapılır. İzolasyonda genellikle su yalıtım membranı denilen malzeme kullanılır. Daha sonra radye temel donatıları örülürken izolasyona zarar vermesini engellemek için 5-6 cm kalınlığında koruyucu beton dökülür. Beton prizini aldıktan sonra sektörde 14 lük olarak bilinen donatılarla örülmeye başlanır. İnşaat süresince en fazla donatı radye temelde kullanılır. Kolon filizleri bırakılarak yapılan bu örme işlemi inşaatın en önemli evresidir. Örme işlemi bittikten sonra kalıp projede belirtilen beton sınıfına uygun olarak dökülür. Döküm sırasında vibratör işinin ehli kişiler tarafından kullanılır ve yeteri kadar sıkıştırma işlemi yapılır.
Radye temel çeşitleri nelerdir?
Radye temelin kullanılacağı yapılara ve zeminlere göre farklı çeşitleri vardır.
Düz radye temel: Radye temel denilince akla gelen ve genelde en çok kullanılan temel çeşitidir. Yükü az ve kolonlar arasında fazla mesafe olmayan yapılarda uygulanır.
Kirişli radye temel: Kolonlar arası mesafe fazla ise kirişli radye temel uygulanır. Kendi içinde alttan kirişli radye temel ve üstten kirişli radye temel olmak üzere ikiye ayrılır.
Mantar şeklinde radye temel: Yükü fazla olan yapıların yüklerini daha geniş bir alana yaymak için uygulanır.
Ters kemer şeklinde radye temel: Yükü fazla olan yapılarda veya yeraltı sularının fazla olduğu yerlerde kullanılır. Ancak uygulamadaki zorluğu ve yüksek hata payı ihtimalinden dolayı pek tercih edilmeyen bir temel türüdür.